Burma, iyo yaimbova nyika huru pane dzimwe nyika pakutengesa mupunga, yakatara mutemo wehurumende wekuti ive nyika iri pamusoro pekutengesa mupunga kunze kwenyika. Pamwe chete nezvakawanda zvakanakira indasitiri yemupunga yeMyanmar yekukwezva mari yekunze, Myanmar yave nzvimbo yekutengeserana ine mukurumbira pasi rose yemupunga nemamwe maindasitiri ane hukama.
Burma ndiyo nyika hombe pasi rose pamunhu wese anoshandisa mupunga uye yakambotengesa mupunga hombe pasi rose. Kushandisa 210 kilos chete yemupunga pamunhu, Myanmar inotora 75% yechikafu cheBurma. Zvakadaro, nekuda kwemakore ezvirango zvehupfumi, kutengesa kwayo mupunga kune dzimwe nyika kwakakanganiswa. Sezvo hupfumi hweBurma hunowedzera kuvhurika, Myanmar inoronga kuwedzera kaviri kutakura kwayo mupunga zvakare. Panguva iyoyo, Thailand, Vietnam neCambodia vachange vaine imwe nhanho yekunetsa kuchimiro chavo semasimba makuru emupunga.

Izvi zvisati zvaitika, mutungamiriri wedhipatimendi rekusimudzira kutengeserana weMyanmar's Ministry of Commerce akati kuwanikwa kwepagore kwemupunga wakakwenenzverwa kwaive matani 12.9 miriyoni, 11 miriyoni matani akakwira pane zvinodiwa mudzimba. Kutengeswa kwemupunga weMyanmar kunofungidzirwa kuti kwakakwira kusvika pamatani emamiriyoni maviri nemazana mashanu muna 2014-2015, kubva pakufanotaura kwepagore kwematani miriyoni 1.8 muna Kubvumbi. Zvinonzi zvinodarika 70% yevagari vemuMyanmar vava kuita zvekutengesa zvine chekuita nemupunga. Indasitiri yemupunga yegore rapfuura yakapa chikamu chinosvika gumi nenhatu kubva muzana chezvakakura zvechigadzirwa chepamba, neChina ichiverengera hafu yehuwandu.
Maererano nemushumo wegore rapfuura weAsia Development Bank (ADB), Myanmar ine mukana wekushomeka kwemitengo yekugadzira, ivhu rakakura, zviwanikwa zvemvura zvakakwana uye simba revashandi. Mamiriro echisikigo ekusimudzira kurima muMyanmar akanaka, ane vanhu vashoma, uye nzvimbo yacho yakakwira kubva kuchamhembe kusvika kumaodzanyemba. Irrawaddy Delta yeBurma inoratidzwa nematanho akatwasuka uye akachinjika, madziva akakora, ivhu rakapfava uye rakaorera uye nzira dzemvura dziri nyore. Iyo inozivikanwa zvakare seBurmese Granary. Maererano nevakuru vakuru vehurumende yeMyanmar, nzvimbo yeIrrawaddy Delta kuMyanmar yakakura kudarika Mekong iri muVietnam uye inokwanisa kuwedzera kurimwa kwemupunga uye kutengesa kunze kwenyika.
Zvakadaro, Burma parizvino yakatarisana nerimwe dambudziko mukumutsiridza indasitiri yemupunga. Inosvika makumi masere muzana ezvigayo zvemupunga muMyanmar zvidiki-diki uye michina yekugaya mupunga ndeyechinyakare. Havagoni kukuya mupunga kuti uve zvinodiwa nemutengi wepasi rose Pazvimedu zvakanaka, zvichiita kuti mupunga wakatyoka wadarika Thailand neVietnam 20%. Izvi zvinopa mukana mukuru wekutengesa kunze kwenyika midziyo yezviyo yenyika yedu
Burma yakabatana neChinese landscape uye muvakidzani weChina ane hushamwari. Mamiriro ayo echisikigo akanaka uye zviwanikwa zvaro zvakapfuma zvakanyanya. Zvekurima ndiyo hwaro hweupfumi hwenyika hweMyanmar. Kubuda kwayo kwezvekurima kunotora chikamu chimwe muzvitatu cheGDP yayo uye zvekurima kunze kwenyika kunoda chikamu chimwe muzvina chezvese zvazvinotengeswa kunze kwenyika. Burma ine maeka anopfuura mamirioni gumi nematanhatu enzvimbo yakavhurika, ivhu risina basa uye dongo rinofanira kuvandudzwa, uye kurima Kugona kukuru kwebudiriro. Hurumende yeMyanmar inokoshesa zvikuru kusimudzira zvekurima uye inokwezva mari yekunze mune zvekurima. Zvichakadaro, rinokurudzirawo kutengeswa kunze kwenyika zvinhu zvekurima zvakaita serabha, bhinzi nemupunga kunyika dzese pasi rose. Mushure me1988, Burma yakaisa kurima kwebudiriro pamberi. Pahwaro hwekusimudzira zvekurima, Myanmar yakaunza kusimudzira kwese kwese kwehupenyu muhupfumi hwenyika uye kunyanya kuvandudzwa kwekugadzira michina yekurima ine chekuita nekurima.
Isu tine mwero wepamusoro wekugadzirisa chikafu munyika yedu uye kuwanda kwekugadzirisa kugona. Tine zvimwe zvakanakira mukugadzira matekinoroji emamwe marudzi echikafu. Hurumende yeChina inokurudzirawo mabhizinesi ekugadzira zviyo nekudya kuti abude. Kazhinji, sezvo Myanmar yakawedzera kukoshesa zvekurima uye kuvaka zvivakwa mumakore achangopfuura, kudiwa kwemichina yekurima nemichina yekudya kuri kuwedzera. Izvi zvakapa mikana kune vagadziri veChinese kuti vapinde mumusika weMyanmar.
Nguva yekutumira: Dec-03-2013